Dijital teknolojilerin hayatımızda yer alması ile beraber tüketicinin tercihlerinde değişiklikler olduğu gözlemlenmiştir. Bu değişikliklerden biri tüketicilerin alışveriş yapma alışkanlıklarıdır. Özellikle son yıllarda teknolojinin gelişmesi, sosyal medya mecralarının hayatımızın içerisinde yoğun bir şekilde yer alması alışveriş çılgınlığını ortaya çıkarmış ve insanların internet üzerinden alışveriş yapmaya başlamasına sebep olmuştur.
Teknolojinin ilerlemesi, teknolojik cihazların gelişmesi ile alışveriş kavramı insanlar arasında geleneksel alışverişten online alışverişe doğru evrilmeye başlamıştır.
Özellikle pandemi dönemi ile birlikte mağazalar kapanmak zorunda kalmış, insanlar evlerinden mümkün olduğunca çıkmama durumuna girmiş ve bu durumlar e-ticaret sektörünün hızla ilerlemesine sebep olmuştur. Tüketicinin online alışverişe hızla adapte olması, e-ticaret sektörünün markalar için olan önemini arttırmıştır.
E-ticaret siteleri sayesinde firmalar müşterilerine dünyanın neresinde olursa olsun rahatlıkla ulaşabilmekte, ürün ve hizmetlerini tüketiciler ile buluşturabilmektedir. Bu durum e-ticaret sitelerine olan ilgiyi giderek arttırmaktadır. Rekabet arasında ön plana çıkmak isteyen ve tüketici nezdinde konumlanmak isteyen her işletmenin e-ticaret sektöründe var olması gerekmektedir. Bunun içinde firmaların, ürünlerini ve hizmetlerini satın almak isteyen her tüketiciyi dünyanın neresinde olursa olsun e-ticaret sitelerine çekmesi ve ürünlerini satın almaları doğrultusunda iletişim kurulması gerekmektedir.
Bu durumda firmaların hedef kitlesinin ilgisini çekebilmesi, rakipleri arasında ön plana çıkabilmesi, marka bilinirliği sağlayabilmesi, tüketiciyi e-ticaret sitesine yönlendirebilmesi ve satın alma davranışını sağlayabilmesi için harekete geçirmek amacıyla Dijital Pazarlama çalışmalarına yönlendirmektedir.
Yukarıdaki grafikte de görüldüğü gibi dünya üzerinde neredeyse herkesin sosyal medya hesabı bulunmaktadır. Bu dijital tüketiciyi anlamak ve onun isteklerine karşılık verebilmek işletmeler açısından oldukça önemli bir hale gelmiştir. Bu sebeple dijital pazarlama kavramı işletmeler için vazgeçilmez hale gelmiştir.
Ürün ve hizmet satışını sağlama amacıyla kurulmuş e-ticaret sitelerinin hedef kitlelerine ulaşabilmesi, ürün ve hizmetlerini tanıtabilmesi ve marka bilinirliğini sağlayabilmesi için dijital pazarlama çalışmalarından sıklıkla destek alınmaktadır.
Günümüzde e-ticaret sitelerinin genellikle kullandığı dijital pazarlama çalışmaları arasında; arama ağı pazarlaması, görüntülü reklamcılık, içerik pazarlaması, arama motoru optimizasyonu (SEO), sosyal medya pazarlaması yer almaktadır. E-ticaret siteleri bu çalışmalar ile e-ticaret sitelerini müşteri potansiyeli olan hedef kitlesinin sitesini görmesini sağlamakta, satışa yönlendirici, ilgi çekici mesajlar ile e-ticaret sitesinde vakit geçirmesini ve alışveriş davranışına yönelmesini sağlamaya çalışmaktadır.
Smart Insights tarafından son yapılan çalışmalara göre işletmelere sorulan en büyük ticari artışı sağlayacağını düşündüğünüz dijital pazarlama teknikleri nelerdir sorusuna göre, içerik pazarlamasının en etkili bulunan ve sıkça kullanılan dijital pazarlama tekniği olduğu görülmüştür.
Search Engine Optimization olarak adlandırılan arama motoru optimizasyonu bir sitenin içeriği ile alakalı olarak optimize edilmesi anlamına gelmektedir. SEO doğal (organik) arama sonuçlarında görünürlüğünün geliştirilmesi çalışmasıdır. Arama motoru botlarının nasıl çalıştığı, tüketicilerin arama motorları üzerinde nasıl arama yaptıkları, ilgili ürünü hangi kelime öbekleri ile aradıkları arama motoru optimizasyonu yapılırken dikkate alınmaktadır.
Arama sonuç sayfalarında bir e-ticaret sitesi ne kadar öncelikli sırada yer alıyorsa sitenin ziyaret ( trafik ) oranı artacaktır. Hedef kitlenin arama motorlarında yazdıkları kelime öbekleri sonucunda karşılarına e-ticaret sitesinin çıkması firmanın marka bilinirliği sağlayacak, sitesine organik trafiğin gelmesine sebep olacak ve sitedeki satış oranını arttıracaktır.
Arama motoru optimizasyonu (SEO), arama motoru sıralamasında sponsorlu olarak yer almak değil, site içerisinde yapılan çalışmalar sonucunda arama motoru algoritmasını etkileyerek organik sonuçlar listesinde üst sıralara konumlanmaktır.
İçerik reklamları, site ile ilgili ve alakalı müşteriyi çekmek ve etkileşim kurabilmek için oluşturulan bir dijital reklam sürecidir. İçerik reklamları genel olarak hedef kitlenin aradığı içeriği, aradıkları her yerde gösterebilmektir. İçerik reklamları ürün ve hizmet sunan sitelerinin trafik arttırımı ve dolaylı olarak büyüme sürecinde oldukça etkili bir çalışmadır ancak bu çalışma yapılırken içeriğin türü, yayınlanacağı yerin içeriği, zamanı ve sıklığı gibi özelliklere dikkat edilmelidir.
Genel olarak içerik reklamlarının hedefleri aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır.
Bir çevrimiçi pazarlama stratejisi olan SEM web sitesinin ya da ürünlerin arama motorlarında görünürlüğünü arttırmasını hedeflemektedir. Bir markanın reklamlarının arama motorlarında ne kadar üst sıralarda yer alıyorsa hedef kitlesi tarafından görülme şansı o kadar yükselmektedir. Bu sebeple arama motoru sonuçlarında sayfanın üst konumlarında yer almak firmaların güven kazanmasının yanı sıra bilinirliğinin arttırılarak markalaşma sürecini desteklemektedir.
Google Ads panelinden çeşitli çalışmalar sonucu hedeflenen kelimelere ‘’tıklama başı ücret’’ ödenerek arama motorlarında ilk 3-4 sırada yer alması sağlanmaktadır. Bu çalışmanın yapılması için çeşitli anahtar kelimeler ve tıklama başı maliyetlerin ayarlamaları yapılmaktadır. Bu çalışma rakipler arasında hızla üst sıralara çıkmalarına, gelirlerini artırmalarına, yeni müşteriler çekmelerine ve markalaşmayı desteklemektedir.
E-ticaret sitelerinin sıklıkla kullandığı dijital reklam modellerinden biri olan SEM çalışmasına dair örnek bir görüntü aşağıda yer almaktadır.
Arama motoru pazarlaması yapılırken öncelikle anahtar kelime araştırması yaparak hedef kitlenin arama motorlarında hangi kelimeleri kullandığı belirlenmektedir. Anahtar kelime araştırması aynı zamanda rekabet düzeyinin belirlenmesini de sağlar. Daha sonrasında ilgili anahtar kelimeleri içeren reklamlar gruplandırılarak her reklam grubu için ilgi çekici, hedef kitlenin sorularını cevaplayan, açıklayıcı bir metin yazarak reklam oluşturulmalıdır. Reklam ilgi çekerek kullanıcıları tıklamaya yönlendirmelidir.
Arama motoru reklamları yapan sitelerin kendi içerisindeki sıralaması sitelerin kendi kalite puanlarına, reklam metinlerine, site içi optimizasyonlarının sağlıklı çalışmasına ve reklam verilirken hedeflenen tıklama başı maliyet tutarına göre değişkenlik göstermektedir.
Sosyal medya, kullanıcı tarafından üretilen içeriğin oluşturulmasına ve paylaşılmasına izin veren internet tabanlı uygulamalardandır. Sosyal medya reklamları, işletmelerin tüketiciler ile iletişimini, etkileşimini güçlendiren dijital reklam çalışmalarındandır. Türkiye de sıkça kullanılan sosyal medya mecraları Twitter, Instagram, Facebook ve Tiktok sayılabilir ancak sosyal medya reklamları yapılmak istendiğinde markanın hedef kitlesinin yer aldığı en uygun sosyal medya kanalının seçilmesi ve buna göre uzun ya da kısa vadeli planlamalar yapılması oldukça önemli. Firmaların sitelerinin hedef kitlesine ulaşabilmesi, etkileşim kurabilmesi için sıklıkla kullandığı dijital reklam yöntemlerinden biridir. Bunların yanı sıra sosyal medya marka bilinirliğinin sağlanması için de doğru mecralardan biridir. Sosyal medya aracılığı ile hedef kitleye markanın kim olduğu, neler sunduğu, marka kimliği ve değerleri markanın kendi dili ile gösterilebilir.
Sosyal medya reklamları ile firmalar çeşitli görseller, metinler ve reklam çalışmaları ile tüketicilere ulaşmakta ve hatta bazı firmalar ticaret anlayışını sosyal medya üzerinden sürdürmektedir. Çünkü yapılan bir araştırmaya göre insanların %74’ü satın alma kararı verirken sosyal medyayı kullanıyor.
Sosyal medya reklamları için öncelikle bir amaç belirlenmelidir. Örneğin amaç bir ürün satışı, bir hizmet tanıtımı ya da etkileşim sağlamak olabilir. Bu amacı belirlemek doğru reklam stratejisi için ilk adım olacaktır. Sonrasında ise sosyal medya reklamları için önemli nokta hedef kitleyi tanımaktır. Reklam yapılacak kitlenin karakterinin bilinmesi onlara ulaşabilmenin temel anahtarıdır. Sonraki süreçte ise doğru görsel ve etkili bir pazarlama dili ile kitleye ulaşılarak analiz edilmelidir.
SEM çalışmalarının bir alt kümesi olarak bilinen görüntülü reklamcılık işletmelerin kitlelerini hedeflemek için çeşitli metin, afiş, resim ve video gibi araçlar kullanarak mesajlarını hedef kitlesine çeşitli siteler aracılığı ile gösterilmesidir. Görüntülü reklamcılık dijital markalaşmanın bir parçasıdır.
Tüketiciyi yormayan ve bıktırmayan görüntülü reklamlar bir kampanyanın başarılı olmasında büyük öneme sahiptir. Görüntülü reklamlardaki amaç tüketiciyi aksiyona geçirmek olduğu kadar sadakatini artırmaktır. Yapılan kurgu sonucunda görüntülü reklamlarla hem var olan müşterilere hem de yeni tüketicilere ulaşmak mümkündür.
Görüntülü reklam yöntemi ile aşağıdaki hedeflemeleri yapmak mümkündür.
Görüntülü reklam yönteminde görsel kullanımının yanı sıra artık "Rich Media" denilen stratejiler de uygulanmaktadır. Statik görseller yerine hareket eden animasyon ve giflerde kullanılmaktadır.
Genel olarak baktığımızda ticari faaliyetlerin çevrimiçi faaliyetlere yönelmesi ile dijital pazarlama faaliyetlerinin önemi ve gücü artmıştır. Dijital pazarlama çalışmaları e-ticaret sitelerinin ziyaret sayısını arttırmaktadır. Bununla birlikte e-ticaret sitelerindeki alışveriş oranlarını arttırmakta ve sitelerin aylık cirolarının artmasına, büyümesine katkı sağlamaktadır.
Dijital pazarlama çalışmaları maddi olarak dönüşüm sağlamalarının yanı sıra firmaların hedef kitlesine ulaşmasında da önemli bir etkendir. Firmaların hedefledikleri özelliklere sahip birçok kişiye firmalara ait resim, metin, video gösterildiği için marka bilinirliği artmaktadır.