Google Analytics’te User ID Önemi, Kurulumu ve GTM Tarafındaki Yapılması Gerekenler

User ID Nedir?

User ID, kısaca kullanıcı kimliği diyebileceğimiz, her bir kullanıcıya özel takip kimliği vererek Analytics raporlarındaki kullanıcıların tekilleştirilmesini sağlayan sistem şeklinde tanımlanabilir. Birden fazla cihaz kullanan kullanıcının aynı veriye bağlanmasını sağlayan bu sistem, kullanıcı tekilliğini sağlayarak daha güvenilir veriler elde edilmesine imkan sunmaktadır. User ID ile kullanıcıya verilen kalıcı bir kimlik sayesinde kullanıcı, farklı cihazlardan girse bile bu oturumlar kullanıcıyla ilişkilendirilebilir. Bu sayede mülk içindeki standart (yoğun filtresiz) görünümlere nazaran daha az trafikli fakat daha güvenilir verili bir görünüm elde edilir. 

User ID Nasıl Çalışır?

Google Analytics normal şartlarda her kullanıcıya bir kullanıcı numarası verir. Tam anlamıyla kimlik olarak düşünülmese de bir çeşit numaralandırma sistemi ile her kullanıcıyı diğerlerinden ayırır. Bu şekilde oturumlar, etkinlikler, satın almalar, hedefler vb. gibi raporlar takip edilebilir. Analytics’in bu numaralandırma sistemi User ID sisteminin bir ayağıdır.

User ID kurulumunun yapılabilmesi için analiz edilen sitede üyelik sisteminin bulunması gerekmektedir. Siteye üye olan her müşteriye, sitenin veritabanında bir kimlik numarası tanımlanır. Analytics dışında, siteden yapılan satışların ve etkinliklerin takibi veritabanındaki kullanıcı kimlikleriyle yapılır. Üyelik sistemindeki numaralandırma sitemi User ID kurulumunun ikinci ayağı denilebilir. Analytics’te User ID kurulumundaki temel prensip hem Analytics’teki hem de sitenin veritabanındaki kimlik numaralarının eşleştirilmesidir. Bu yüzden analizleri yapılan sitenin üyelik sistemine sahip olması önemli ve gereklidir. Fakta güncel dönemde e-ticaret yapan internet sitelerinde ve dahi e-ticaret yapmayan sitelerde de üyelik sistemi bulunmaktadır. O yüzden her sitede üyelik sisteminin kurulu olduğu varsayımında bulunulabilir. 

User ID Kullanmanın Faydaları

User ID kullanımının faydaları başka bir blog yazısı konusu olacak kadar önemli bir konudur. Bu yazıda bu faydaların yalnızca bir kısmına değinilecektir. Öncelikle genel anlamda User ID’nin temel kullanım amacı ve en büyük faydası olarak bilinen kullanıcı tekilleştirme faydasından bahsetmek yararlı olacaktır. Kullanıcıların tekilleştirilmesi analiste daha doğru ve daha anlamlı veriler sunar. Google Analytics kullanıcıları insan olarak tek tek ayıramayacağı için, her kullanıcı Analytics’e birden fazla kullanıcı kapsamında isabet gönderir (Kapsamlara da değindiğimiz özel boyutlar yazımıza buradan ulaşabilirsiniz).. Analizi yapılan internet sitesine sabah mobil cihaz ile giren bir kişi akşam desktop cihazdan girdiğinde Analytics tarafından iki kişi olarak sayılır. Bu durumda kullanıcı tekilli sağlanamamış olur ve kullanıcı kapsamında yanlış veriler elde edilir. Hem User ID kurulumu olan hem de üyelik sistemi bulunan bir siteye, üyelik sistemine kayıtlı bir kullanıcı farklı cihazlardan farklı oturumlar sağlasa bile Google Analytics tarafından bir kullanıcı olarak sayılacaktır. Kullanıcılar bu şekilde tekilleştirilerek Analytics tarafından ölçülen verilerin doğruluğu arttırılabilir. 

Öte yandan User ID kurulumu ile birlikte kullanıcın davranışını daha iyi bir şekilde ölçülebilir. Kullanıcı tarafından Analytics’e gönderilen veriler sağlıklı hale geldikçe kullanıcının davranışları da netlik kazanmaya başlar. Hangi kullanıcın site içinde neler yaptığını görmek doğru davranış analizlerini beraberinde getirir. Analytics, analistin kullanıcı davranışını ölçebileceği bir çok rapor ve özellik sunmaktadır. Hedefler, e-ticaret verileri, alışveriş davranışları, site içi etkileşimler (arama, açılış sayfaları, çıkış sayfaları) gibi bir çok rapor kullanıcı davranışını analiz etmeye yönelik raporlardır. Analist raporları incelerken çoğul verileri göz önüne alarak kullanıcıları kitleler halinde analiz eder, hedef kitle tanımlamaları da bu bakış açısıyla doğar. User ID kurulumu yapılması ile beraber analist, kullanıcıları tek tek de analiz edebilme imkanına sahip olur. Örnek olarak yatak satışı gerçekleştiren bir e-ticaret sitesinde yatak almış olan bir kullanıcının tekrar yatak reklamları için hedeflenmesi mantıklı değildir. Çünkü yatak çok sık satın alınan bir ürün değildir. Diğer taraftan yatak almış bir kullanıcı, nevresim takımı reklamları için hedeflenebilir. User ID sayesinde kullanıcının site içindeki davranışı göz önünde bulundurularak nevresim takımı almaya eğilimli olup olmadığı çıkarımları yapılabilir ve bu şekilde hedef kitleler oluşturulurken çok daha verimli kitleler tanımlanabilir. 

User ID edinmeler, etkileşimler ve dönüşümler arasında ilişki kurulmasını sağlayan bir yapıdır. Kullanıcının birden fazla oturumunda edinmeleri, site içindeki etkileşimleri ve bu etkileşimler itibariyle dönüşümleri birbirleriyle ilişkilendirilebilir ve değerlendirilebilir. User ID sayesinde doğru analizlerle edinmeleri dönüşümlere götüren yol kısmen daha netleşebilir. 

User ID Kurulumu Nasıl Yapılır?

User ID kurulumu dikkat gerektiren bir iştir. Hata yapıldığı takdirde amacının dışına çıkan, doğru veri elde edilmesi istenirken tamamen yanlış verilen veren bir yapı haline gelebilir. Tabi ki böyle olması zor olduğu anlamına gelmemektedir. 

Kurulum 5 aşamada ele alınabilir;

1. Google Analytics User ID görünümünün oluşturulması
2. User ID görünümü e-ticaret ayarlarının yapılması
3. User ID görünümünde custom dimension tanımlanması
4. GTM üstünden User ID değişkenlerinin tanımlanması
5. Tanımlanan değişkenlerin Analytics’e gönderilmesi

1. Google Analytics User ID Görünümünün Oluşturulması

User ID kurulumunun ilk adımı, analizleri yapılan web sitesinin bağlı olduğu mülkte User ID ayarının açılması ve görünümünün oluşturulmasıdır. 

• Öncelikle Google Analytics hesabına giriş yapılır.
• Ardından sol taraftaki menüden “Yönetici” butonuna tıklanır.

• Mülk seviyesindeki menüden “İzleme Bilgileri” alanından “Kullanıcı Kimliği (User ID” sekmesine girilir.

• Açılan sekmedeki talimatlar takip edilir, üç aşamalı etkinleştirme adımlarının sonuncusu olan “Bir User-ID görünümü oluşturun” bölümünden “Oluştur” butonuna tıklanır.

• Ardından açılan yeni sekmede, yeni görünümün ismi belirlenir (“User ID View” veya benzeri olması tavsiye edilir), raporlamanın yapılacağı saat dilimi seçilir, “User ID Raporlarını Göster” kısmındaki switch butonu “Açık” olarak ayarlanır ve son olarak “Görünüm Oluştur” butonuna tıklanarak işlem tamamlanır.

• User ID raporlama görünümü hazır.

1. User ID Görünümü E-Ticaret Ayarlarının Yapılması

• Artık siteden kullanıcı kimliklerinin alınabileceği ve bunlara uygun analizlerin yapılabileceği bir görünüm oluşturulmuş durumda. User ID görünümü oluşturduktan sonra bu görünüme girilir. 
• Görünüme girdikten sonra tekrar soldaki menüden “Yönetici” paneline girilir ve “Görünüm” seviyesinin altındaki “E-Ticaret Ayarları” sekmesi açılır.

• Açılan yeni sekmedeki “E-ticareti Etkinleştir” ve “Geliştirilmiş E-ticaret Raporlarını Etkinleştir” kısımlarının altındaki switch butonları “Açık” konuma getirilir. “Dönüşüm Hunisi Adımları” ise şimdilik boş bırakılabilir.

• Bu şekilde User ID görünümünde e-ticaret kurulumu tamamlanmış oldu.

1. User ID Görünümünde Custom Dimension Tanımlanması

• Oluşturulan görünüme analizi yapılan siteden User ID verilerinin çekilebilmesi için bir custom dimension (özel boyut) tanımlanması gerekmektedir. Tanımlanan özel boyutun isminin anlamlı ve kullanılabilir olmasına dikkat edilmelidir çünkü GTM adımlarında gelen verilerin doğru hedefe iletilebilmesi için isim eşleşmesinin sağlanması önem arz etmektedir.
• Custom dimension (özel boyut) tanımlanması ile ilgili ayrıntılı bilgilere buradan ulaşabilirsiniz. 

1. GTM Üzerinden User ID Değişkenlerinin Tanımlanması

• Artık sitenin veritabanından kullanıcı kimlikleri alınarak User ID görünümünün içindeki kullanıcı kimlikleriyle eşleştirilebilir. Bunun için siteden, üye girişi yapmış kullanıcıların kimliklerinin çekilmesi gerekmektedir.
• Siteden kullanıcı kimliklerinin çekilmesi işlemi GTM üzerinden gerçekleştirilir. Her internet sitesinin veritabanı farklı olduğu için siteye uygun şekilde Javascript kodları yazılarak bir değişken oluşturulmalıdır. 
• Kullanıcı, giriş yaptığı zaman veritabanında oluşturulan kullanıcı kimliğini Javascript yardımıyla çekilmesi için; Google Analytics ile daha önceden bağlanmış olan GTM hesabına giriş yapılır, soldaki menüden “Değişkenler (Variables)” sekmesinden “Custom JavaScript” tipinde bir değişken seçilerek gerekli kodların eklenmesi yapılır. 
• Daha önceden tanımlanmış olan, Google Analytics Tracking ID değerini içeren ve GTM ile GA arasındaki bağlantıyı sağlayan “Google Analytics Setting” tipindeki değişkenin içine eklenir. Eklenirken “Field to Set” alanındaki “Value” kısmına, herhangi bir “Field Name” ile eklenir. Aynı şekilde “Custom Dimensions” alanındaki “Value” kısmına da eklenir fakat burda dikkat edilmesi gereken, “Index” kısmına GA User ID görünümünde tanımlanan özel boyutun indeks numarasının eklenmesidir. 

Sonuç

GTM üzerinde gerekli işlemler yapıldıktan sonra User ID kurulumu tamamlanmış olur. GTM aracılığıyla “Preview” modda siteye bakılarak değişkenlerin doğru çalışıp çalışmadığının kontrol edilmesi tavsiye edilir. Değişkenler site içerisinde doğru şekilde çalışıyorsa ve sitenn veritabanından doğru veriler çekilebiliyorsa artık mülkteki User ID görünümüne veriler doğru şekilde geliyor demektir. Artık daha net sonuçlar ve daha kesin analizler yapılabilir.